Μια Ζωή σε 40 Απαντήσεις: Αντώνης Νικολής.

13.10.2012 | 09:00

Ο συγγραφέας απαντάει στο ερωτηματολόγιο του Προυστ για το Lifo.gr. Επιμέλεια: Μίνα Καλογερά.

φωτό: Αναστασία Βουτυροπούλου

Ποια είναι η εικόνα που έχετε για την απόλυτη ευτυχία; Όταν ζω κάτι και την ίδια στιγμή το νοσταλγώ.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος φόβος σας; Η ανίατη αρρώστια κι εκείνος ο αμετάκλητα σοβαρός γιατρός που θα μου την ανακοινώνει. Ιδίως αν πάρει το βλέμμα του από πάνω μου, το κατεβάσει αργά στο πάτωμα, και ύστερα ψελλίσει μια – δυο χλιαρές παρηγοριές...

Ποιο εν ζωή πρόσωπο εκτιμάτε περισσότερο; Είναι συγγραφείς και δεν είναι ένας ή δυο μόνο. Λίγο περισσότερο κάθε φορά, βέβαια, αυτόν του οποίου το βιβλίο διαβάζω τελευταία. Αυτό τον καιρό, φέρ’ ειπείν, διαβάζοντας το Middlesex, τον Τζέφρυ Ευγενίδη.

Σε ποιο πράγμα προδώσατε τον εαυτό σας και μετανιώνετε περισσότερο γι’ αυτό; Πολλές φορές ανεχόμενος ανθρώπους με καπρίτσια και συμπεριφορές φτηνές. Κυρίως γιατί τους υφίσταμαι προκειμένου να ικανοποιήσω δικούς μου μικρούς υπολογισμούς.

Για ποια προδοσία του εαυτού τους οικτίρετε τους άλλους; Όταν εγκαταλείποντας την όποια ατομικότητά τους μιμούνται υπάρξεις και ιδιότητες ξένες προς τους ίδιους. Ιδίως τους μίμους των καλλιτεχνών.

Ποιο εν ζωή πρόσωπο σιχαίνεστε περισσότερο; Εκείνον που μ’ ανάγκασε να σκεφτώ ότι σε δυσλειτουργικές κοινωνίες περισσότερο από το «ουδείς αχαριστότερος του ευεργετηθέντος», ισχύει το «ουδείς δολιότερος του ευεργέτου».

Ποιο είναι το αγαπημένο σας απόφθεγμα; “Somos contos contando contos, nada”, του Φερνάντο Πεσσόα, “είμαστε ιστορίες που ιστορούν ιστορίες, ένα τίποτα”.

Τι νοσταλγείτε περισσότερο; Τα σπίτια των γιαγιάδων μου, τη μυρωδιά τους, να στρώνουν το τραπέζι να φάμε.

Ποιο είναι το πιο εξωφρενικό πράγμα που έχετε κάνει; Εξωφρενικά τολμηρό –τότε μόνο εξωφρενικό-, όταν ούτε δεκαεννιά χρόνων, το καλοκαίρι του 1979, κατέβηκα στο υπόγειο της Ζαλόγγου, στα γραφεία του ΑΚΟΕ, και όχι για μία φορά μόνο.

Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; Στη Λισαβόνα.

Ποια θεωρείτε την πιο υπερεκτιμημένη αρετή; Το σεβασμό ή την πίστη σε όποια ιδεολογία.

Ποιο είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό σας; Ένα είδος παγερής αντιμετώπισης των συναισθημάτων μου από εμένα τον ίδιο.

Ποιο χαρακτηριστικό προτιμάτε περισσότερο σε κάποιον; Την αμεσότητα, όμως μετά την καλλιέργεια, σαν να λέμε την αθωότητα αλλά μετά τη γνώση...

Τι θεωρείτε πιο σημαντικό στους φίλους σας; Να τα πηγαίνουν καλά με τον εαυτό τους, υπό την έννοια να ξέρουν ίσαμε πού φτάνουν τα χέρια τους. Το πιο δύσκολο πράγμα, η αλήθεια, σε χώρες και σε καιρούς όπως η Ελλάδα σήμερα.

Ποια είναι η καλύτερη συμβουλή που σας έχουν δώσει; Να αποφεύγω τους απωθημένους. Και ένας μόνος του ισοδυναμεί με ολόκληρη παραεκκλησιαστική.

Πότε κλάψατε για τελευταία φορά; Χτες για μια σελίδα από το μυθιστόρημα που γράφω τώρα. Κάθε φορά που κάτι στη δουλειά μου με ικανοποιεί, επουλώνω μία από τις αναρίθμητες ταπεινώσεις που συνεπάγεται το να είσαι συγγραφέας σε χώρες και εποχές παρακμής.

Ποιος είναι ο μεγαλύτερος μύθος για τη διασημότητα; Ότι σχετίζεται με την αξία (που ακόμα κι όταν αυτό συμβαίνει, δεν είναι παρά από σύμπτωση).  

Διαλέξτε πέντε λέξεις που περιγράφουν τον εαυτό σας; Εμμονή, καταναγκασμός, πανικός, φιληδονία, οίστρος.

Ποιοι είναι οι δύο καλύτεροί σας φίλοι; Δεν είναι δύο, είναι τρεις. Ο Δημήτρης, ο Θανάσης και ο Λάμπρος. (Και άλλοι που ξαναβρίσκω ή που γνωρίζω τα τελευταία δύο χρόνια.)

Ποια μουσική θα θέλατε να παίξουν στην κηδεία σας; Ό,τι προβλέπει η (έξοχη από την άποψη της αισθητικής οικονομίας) ορθόδοξη κηδεία.

Τι θεωρείτε ως έσχατο βαθμό δυστυχίας; Να πεθαίνεις από ανίατη, κι ανατρέχοντας στη ζωή σου να μην την υπολήπτεσαι.

Πού θα θέλατε να ζείτε; Ένας λόγος που καθυστερώ τα ταξίδια μου σε δύο πόλεις, στη Νέα Υόρκη και την Κωνσταντινούπολη, είναι πως και από τις δυο, ιδίως από τη Νέα Υόρκη, θα πάρω τα πόδια μου πίσω για την Κω πραγματικά δυστυχής.  

Ποια είναι η αγαπημένη σας απασχόληση; Το γράψιμο, όμως όταν με απορροφάει.

Σε ποιες περιπτώσεις λέτε ψέματα; Όποτε επιβάλλεται σεβόμενος τις ισορροπίες του άλλου, μερικές φορές επίσης παίζοντας. Πάντως μου μειώνει τον αυτοσεβασμό όταν το κάνω από ιδιοτέλεια.

Τι απεχθάνεστε περισσότερο στην εμφάνισή σας; Το σημαντικότερο σ’ έναν άντρα, το θώρακά μου.

Ποιες λέξεις ή φράσεις χρησιμοποιείτε υπερβολικά; «Δεν είν’ απίστευτο;».

Τι ή ποιον αγαπάτε περισσότερο στη ζωή σας; Να κοιμάμαι συντροφευμένος.

Για ποιο πράγμα μετανιώνετε περισσότερο; Που πίστεψα στην Ελλάδα της δεκαετίας του ’70, στα ποικίλα μικροαστικά κατά βάση ιδεολογήματα που κυριαρχούσαν τότε και που πριν καλά – καλά το καταλάβω επηρέασαν την πορεία και της δικής μου ζωής.

Πότε και πού υπήρξατε ευτυχισμένος; Εκεί και κάθε φορά που ο χρόνος διαστέλλεται και κάπως ανακαλώ τα κυριακάτικα απογεύματα της παιδικής μου Κω.

Ποιο ταλέντο θα θέλατε να είχατε; Τα ταλέντα όταν είναι αληθινά (όχι απομιμήσεις) συνεπάγονται κυρίως δυστυχία.

Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Φλομπέρ, Μέλβιλ, Ντοστογιέφσκι, Βιζυηνός, Ιωάννου, και πολλοί - πολλοί άλλοι, πεζογράφοι οι περισσότεροι, από τους ποιητές, οι αρχαίοι (Όμηρος, λυρικοί, Σοφοκλής, Αριστοφάνης), και από τους νεότερους ο Καβάφης και ο Σαχτούρης.

Ποιος είναι ο αγαπημένος σας  φανταστικός ήρωας; Ο πιο πρόσφατος: ο Ιακώβ από το Σκλάβο, το αριστουργηματικό μυθιστόρημα του Ισαάκ Μπάσεβις Σίνγκερ.

Ποιοι είναι οι πραγματικοί ήρωες σας; Οι συγγραφείς.

Ποια είναι τα αγαπημένα σας ονόματα; Δημήτρης, Θανάσης, Λάμπρος.

Τι απεχθάνεστε περισσότερο; Τον παραγοντισμό, την απαίτηση ορισμένων θλιβερών σαρκίων να καθορίζουν αυτοί ποιος και πότε θα κάνει τι.

Ποια είναι η παρούσα διανοητική σας κατάσταση; Αρκετά καλή θα έλεγα.

Αν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στον εαυτό σας, τι θα ήταν αυτό; Να λυτρωθώ από το «σύνδρομο του Δημοσθένη» -ας μου επιτραπεί ο όρος-, τη δυσφορία, δηλαδή, και τη μειονεξία από τη συνειδητοποίηση της παρακμής γύρω μου. Να το χωνέψω πως ό,τι κι αν κάνω δεν πρόκειται ν’ αλλάξει απολύτως τίποτα.

Aν μπορούσατε να αλλάξετε κάτι στην οικογένεια σας, τι θα ήταν αυτό; Να τη μεταφέρω σε άλλο χρόνο ή σε άλλο τόπο.

Ποια θεωρείτε τη μεγαλύτερή σας επιτυχία; Το μυθιστόρημα «Διονυσία».

Αν μπορούσατε να διαλέξετε πώς να επιστρέψετε στη ζωή, τι θα θέλετε να είστε; Γυμναστής ή χορευτής, -θέλω να πω- κάποιος με πολύ πιο καλοφτιαγμένο κορμί.

i Ο Αντώνης Νικολής είναι συγγραφέας. Το μυθιστόρημά του «Διονυσία» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τὸ Ροδακιὸ.