Κως – Bodrum: με διορατικότητα, με τόλμη
Athens Voice, 9/7/2016.
Αν σε κάτι φαίνεται να γίνεται σοφότερος ο κουρασμένος κόσμος μας είναι στη γνώση πως οι πολιτικές ηγεσίες όταν αξίζουν το όνομά τους μεριμνούν κυρίως για ένα: την αύξηση του πλούτου των κοινωνιών τους. Τα άλλα, όλα, απλώς έπονται.
Η Κως, όπως και τα υπόλοιπα τουριστικά νησιά της μεθορίου στο ανατολικό Αιγαίο, δοκιμάστηκε από την ιδεοληπτική μεταναστευτική – προσφυγική πολιτική του περασμένου χρόνου, ως ένα βαθμό –μικρότερο- και τα απέναντι τουρκικά θέρετρα, με εξαίρεση το Μπόντρουμ, την αρχαία Αλικαρνασσό ή το Πετρούμι των παππούδων μας, που λίγο για τις συχνές κλοπές πλεούμενων από τις πέντε μαρίνες της περιοχής του, περισσότερο λόγω της εικόνας του άμοιρου Αϊλάν στις ακτές του, επλήγη σοβαρότερα.
Δοκιμασία για μας εδώ πολλαπλή, βέβαια. Δίπλα στην περισυλλογή για τις συνθήκες που αυξάνουν τις μεταναστευτικές – προσφυγικές ροές, πέρα από την αμηχανία και τα βουβά συναισθήματα, ζήσαμε την αφόρητη αισθηματολογία των λογής επαγγελματιών του πόνου, τις μικροπολιτικές των κυβερνώντων αλλά και της Ένωσης, την πασιφανή αδυναμία να συγκροτηθεί πανευρωπαϊκή πολιτική στα μείζονα, να αποφασιστεί ταχεία λύση καν στα προβλήματα αιχμής. Στο τέλος, όπως πάντοτε, πληροφορηθήκαμε και το (μακρύ) λογαριασμό: τους εκατοντάδες πνιγμένους, τα δισεκατομμύρια δολάρια του τζίρου των διακινητών, το κλείσιμο των βορείων συνόρων, τα αδιέξοδα της Ειδομένης, του Ελληνικού, την οικονομική κρίση στα νησιά μας, και ποιος ξέρει (μέχρι να κλείσει) πόσα ακόμα που θα ξεβράζουν προϊόντες ο καιρός και ο χρόνος.
Η σεζόν στο νησί της Κω ξεκίνησε με μειώσεις στην πληρότητα των καταλυμάτων γύρω στο 60% σε σχέση με πέρσι, (οι πρώτες πληροφορίες από τους σταθερούς επισκέπτες ήτανε πως οι ίδιοι οι πράκτορες εκτός Ελλάδος δυσφημούσαν την κατάσταση σχετικά με τους μετανάστες παρά τις μηδενικές φετινές ροές, προφανώς γιατί βασιζόμενοι στα περσινά δεδομένα είχαν αλλάξει τα προγράμματά τους), εντούτοις με τις ενέργειες των υπευθύνων του δήμου το Μάιο η ψαλίδα έκλεισε με μειώσεις στο 21% και στα ίδια επίπεδα υπολογίζεται και ο Ιούνιος -τα συγκεντρωτικά στοιχεία του μήνα δεν είναι ακόμα διαθέσιμα.
Είναι δύσκολο να αποδειχτεί, ή για μένα να το αποδείξω, αλλά κάποτε το να ζεις (έστω τοπικά) σε ανοικτές και οικονομικά δραστήριες κοινωνίες σού διασφαλίζει τη διορατικότητα και την τόλμη να κοιτάζεις μακρύτερα από το προφανές. Πριν από μερικούς μήνες συναντήθηκαν τυχαία στην Ουτρέχτη της Ολλανδίας οι αντιπροσωπείες των υπεύθυνων για την τουριστική προβολή από τους δύο γειτονικούς δήμους, του Bodrum και της Κω. Δε χρειάστηκαν περισσότερα. Ο δήμαρχος Κω, Γιώργος Κυρίτσης, θα έπαιρνε γρήγορα την πρωτοβουλία. Υπέρμαχος ο ίδιος της αρχής ότι κυβερνώ την κοινωνία ενός τόπου σημαίνει παντί τρόπω υπερασπίζομαι την οικονομική της ευημερία, δε χρειάστηκε πολύ για να δει πέρα από στερεότυπα και κοντόθωρους εθνικισμούς. Είχε ήδη πείρα του πόσο δύσκολα εισακούεται ένας δήμαρχος μικρού νησιού σε εθνικό, πολύ περισσότερο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Αντίθετα, μετά τη μεταναστευτική κρίση, με τον ισότιμο δήμαρχο του Μπόντρουμ δεν ήτανε λίγα όσα τούς συνέδεαν. Τον περασμένο Ιανουάριο, για παράδειγμα, οι ακυρώσεις της γερμανικής TUI έφταναν στο 50% προς Κω, στο 90% προς Bodrum.
Τα υπόλοιπα τα συμπαρέσυρε ο αμοιβαίος ενθουσιασμός των δύο δημάρχων. Η πρώτη επίσημη συνάντησή τους έγινε στο δημαρχείο του Μπόντρουμ την Παρασκευή 10 Ιουνίου και πέντε μέρες αργότερα ο Τούρκος δήμαρχος Mehmet Kocadon (Μεχμέτ Κοτσαντόν) ανταπέδιδε την επίσκεψη στην Κω -παραγωγικότατες και οι δυο συναντήσεις. Στοχεύοντας σε δύο κύριες δράσεις, στην ανάσχεση ή στον έλεγχο των όποιων ελάχιστων πια ροών, και κυριότατα στην οικονομική - τουριστική συνεργασία των δύο δήμων. Τις αμέσως επόμενες μέρες θα υπογραφεί και η σχετική συμφωνία.
Διαβάζει κανείς στα δελτία τύπου των δύο συναντήσεων εξαγγελίες για συνεργασία στην αντιμετώπιση των μεταναστευτικών ροών, για κήρυξη τουριστικής ζώνης που θα περιλαμβάνει τους δυο δήμους, για δημιουργία visacenters (για τους εκτός Ζώνης Schengen τουρίστες) τόσο στην Κω, αλλά και καλύτερη στελέχωση και λειτουργία του υποκαταστήματος της Σμύρνης που ήδη υπάρχει στο Bodrum, για δύο κοινές συνεδριάσεις των δημοτικών συμβουλίων ετησίως (κατά το πρώτο εξάμηνο του χρόνου στην Κω, κατά το δεύτερο στο Μπόντρουμ), κοινή προβολή του τουριστικού προϊόντος, διοργάνωση εκδηλώσεων (συνεδρίων, φεστιβάλ κ.ά.), δημιουργία ιστότοπου σε τέσσερις γλώσσες με ενιαία προβολή των δύο προορισμών.
«Στην Κω ταιριάζουν τρία στοιχεία: δυναμισμός, εξωστρέφεια, κοσμοπολιτισμός», είναι το μότο που αγαπάει ο Γιώργος Κυρίτσης. Περίπου συνομήλικοι –τον θυμάμαι από το Γυμνάσιο και το Λύκειο-, είμαστε η γενιά των Κώων που μεγαλώσαμε μαζί με την τουριστική ανάπτυξη της Κω, που χαρήκαμε τη ζωντάνια και την αίγλη του νησιού μας, να βρισκόμαστε φέρ’ ειπείν σε μεγάλα ευρωπαϊκά αεροδρόμια και να βλέπουμε στους πίνακες των δρομολογίων συχνότερα το όνομα της Κω απ’ όσο της Αθήνας, –είναι δύσκολο να αποδεχτούμε ότι εκείνη η παιδική χαρά των ηλικιωμένων ιδεοληπτικών έπαιξε με την κακή ιστορική συγκυρία και κατάφερε να βλάψει το νησί μας ανεπανόρθωτα. Καταλαβαίνω το γινάτι του, θέλω να πω, κόντρα σε ιδεοληψίες και μικροπολιτικές, να ξαναφέρει την Κω εκεί που ήταν. Τώρα ακόμα πιο δυναμικά, με τη δυνατότητα προβολής του «ταξιδιού σε δυο ηπείρους» ή του συνδυασμού «νησί Αιγαίου – Μικρά Ασία».
Τα σύνορα, όπως κι όλα τα πράγματα, είναι καλό να τα λογαριάζουμε δίχως περιττές φοβίες –που αποτελεί μάλλον και την καλύτερη απάντηση στα προβλήματα του σημερινού κόσμου. Εμείς που ζούμε πολύ κοντά στην Τουρκία και λόγω του τουρισμού σε κοσμοπολίτικο περιβάλλον, καταλαβαίνουμε πως είμαστε τόσο πιο ασφαλείς Έλληνες όσο λιγότερο φοβικά συμβιώνουμε με τους ξένους, (επιτρέψτε μου και κάτι παρεμφερές φιλολογικό: όποιος μεγάλωσε ακούγοντας από τις συντροφιές στα καφενεία γύρω του λογής γλώσσες, δεν απορεί που την πλουσιότερη σοδειά στη νέα ελληνική γλώσσα την έστειλε ένας Αιγυπτιώτης από την κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια).
Ο Γιώργος Κυρίτσης μιλάει με τον τρόπο του πραγματιστή: «Δέκα μίλια είναι μία ελάχιστη απόσταση. Οι επισκέπτες της Αλικαρνασσού, το ξέρει καλά ο φίλος δήμαρχος εκεί, θα πληθύνουν, αν μπορούν να συνδυάσουν το Μπόντρουμ με την Κω. Το ίδιο και οι δικοί μας. Μόνο οι Τούρκοι τουρίστες, απέναντι, πλησιάζουν το ενάμισι εκατομμύριο το χρόνο. Ύστερα, η Τουρκία, με την ανάπτυξη της τελευταίας δεκαετίας, απευθύνεται και σε άλλες, ανατολικές αγορές. Ο τζίρος στο Μπόντρουμ από τους Ινδούς φτάνει ετησίως τα τρία εκατομμύρια δολάρια. Δεν υπάρχει να φοβηθούμε τίποτε. Αντίθετα, να ωφεληθούμε πολλά.»
Οι δήμαρχοι Γιώργος Κυρίτσης και Μεχμέτ Κοντατσόν στην είσοδο του δημαρχείου του Bodrum και στην αίθουσα του δημοτικού συμβουλίου της Κω