HERMAN MELVILLE: Μόμπι - Ντικ ή η φάλαινα.

Σκόπευα τα ‘Υπομνήματα’ να είναι μικρές επισκέψεις σε εργαστήρια, οι σημειώσεις – υπογραμμίσεις, οι σκόρπιες σκέψεις πάνω σε μία ανάγνωση, -τι άλλο; Οτιδήποτε περισσότερο, προϋποθέτει εργασία φιλολογική ακόμα και ως απλό δοκίμιο ή κριτική. Είναι και φορές, ωστόσο, που διαισθάνομαι πόσο δεν αρκεί η μία -όσο προσεκτική- ανάγνωση, ή πόσο είναι αναγκαία η έρευνα, προκειμένου να αποτιμηθεί η αξία ενός κειμένου. Ότι υπάρχουν κείμενα που τους αναλογεί πολλή εργασία και πολύς χρόνος σε σοβαρά φιλολογικά σπουδαστήρια.
Είχα δει το συναρπαστικό ‘Παρασκήνιο’ το αφιερωμένο στο μεταφραστικό ζήλο του Χριστοδούλου, είχα προσπαθήσει και τότε, αναγνώριζα τη δυνατή λογοτεχνία, και κατά διαστήματα έκτοτε, αλλά για μερικές σελίδες, έπειτα το άφηνα. Φέτος που όλα τα σκιάζει ο ζόφος του λαϊκισμού, -αλλά και ουδέν κακόν αμιγές καλού- δραπετεύοντας στα ‘λογοτεχνικότερα’ της βιβλιοθήκης, έφτασα και στον ‘Μόμπι – Ντικ’. Πρόκειται, πράγματι, για ρηξικέλευθο, έργο ιδιοφυΐας λογοτεχνικής, αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι εξήντα – εβδομήντα χρόνια πριν από τους νεωτεριστές του εικοστού αιώνα, και όλος ο μοντερνισμός βρισκόταν ήδη εκεί, αλλά και το γοητευτικότερο απ’ όλα, στο εκτενές αυτό κείμενο αποτυπώνεται, όπως πολύ σπάνια, η ηδονή της γραφής να συνεπαίρνει τον ίδιο το δημιουργό της. Γραφίδα φρενήρης και μόνιμα οιστρήλατη. Ο Melville γράφει σαν να μην έγραψε κανείς πριν απ’ αυτόν, να μην ξέρει τι είναι σωστό ή λάθος στη δουλειά του, και καθηλωμένος στην απόλαυσή του, που είναι λιγότερο λογία και περισσότερο παιχνίδι.

Μάριο Βάργκας Λιόσα (1936 -).

Ανακοινώθηκε χτες από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία ότι το φετινό (2010) Νόμπελ Λογοτεχνίας θα απονεμηθεί στο μεγάλο Περουβιανό συγγραφέα. Να και μία πολύ καλή είδηση.