Έξι σπουδαία ιστορικά μυθιστορήματα.

Gustave Flaubert: Σαλαμπώ, Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου.

Marguerite Yourcenar: Απομνημονεύματα Αδριανού, Η Άβυσσος.

Gore Vidal: Ιουλιανός, Δημιουργία.

Στην Τρίτη ή Τετάρτη του Δημοτικού, 1968 – 1970, η δασκάλα μας, αείμνηστη Ντίνα Ιερομνήμονος, είχε την καλή ιδέα να μας μυήσει στη λογοτεχνία. Επέλεξε τον Όλιβερ Τουΐστ του Ντίκενς, κάπως τον ενέταξε στο μάθημα, τον διαβάζαμε εμείς μάλλον, θα κράτησε αρκετές διδακτικές ώρες, τις τελευταίες της μέρας, θυμάμαι κυρίως την έξαψη του μυαλού μου, με τι ένταση παρακολουθούσα την αφήγηση, ποτέ πριν ή μετά δε μου άρεσε τόσο πολύ το σχολείο.

Γκορ Βιντάλ: Δημιουργία.

Νομίζω ότι η Δημιουργία συγκαταλέγεται στα ιστορικά μυθιστορήματα τα πιο πλούσια σε ερεθίσματα γι’ αυτόν που θέλει να μελετήσει το είδος σε συνθήκες εργαστηρίου, επίσης στα έργα του Βιντάλ με τις υψηλότερες επιδόσεις της ειρωνείας του. Κατ’ αρχάς, ας μην αφήσω άθελά μου μία λάθος υπόνοια: πρόκειται για ένα από τα συναρπαστικότερα μυθιστορήματα που διάβασα ποτέ, ασχέτως είδους, και τώρα που το ξαναδιάβαζα, παρά την πρόθεση της ιδιαίτερης μελέτης, η απόλαυση ήτανε τόση, που συχνά έπρεπε να επιστρέφω σ’ ό,τι απορροφημένος, παρασυρμένος από τη δυνατή αφήγηση, είχα προσπεράσει.

Χρέος καμωμένο από πούρο λαϊκισμό

ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΗΣ

Όποτε με το καλό κυβερνηθεί η χώρα, θα κυβερνηθεί απ’ αυτόν -απ’ αυτή την ηγετική ομάδα να λέμε σωστότερα- που πρώτα θα σφίξει γερά το στομάχι. Διοικώ, ιδίως σε συνθήκες κρίσης, σημαίνει επιλέγω ανάμεσα σε κακές τη λιγότερο κακή λύση. Δρω με γνώμονα τη μέγιστη δυνατή ωφέλεια των πολιτών μακροπρόθεσμα, αφήνω σε ιεραρχικά κατώτερους τη διαχείριση της μικροπολιτικής («επικοινωνία», πολιτικό κόστος, κινήσεις τακτικής).
Αλλά αυτά, θα μου αντείπει και ο καλοπροαίρετος, είναι λόγια στρογγυλά και ωραία, πώς να συνδεθούν με τα τεκταινόμενα εσχάτως εδώ.

Πολιτείες της μνήμης.

Απολιθωμένο παρελθόν. 

Πομπηία, Ερκουλάνο, Φόρο της Νεάπολης.

Περπατάς σε δρόμους, διαβαίνεις κατώφλια, αίθρια, πότε σε μια σκιερή γωνιά - πότε στην άκρη ενός διαδρόμου, σε διαπερνά το ρίγος απ' τις ζωές των ενοίκων τους.

Ιστορικό μυθιστόρημα. 

Bella Napoli.

Πριν από μία εβδομάδα ακριβώς, μπροστά στις «Επτά πράξεις της ελεημοσύνης» του Καραβάτζιο (Νάπολη, Pio Monte della Misericordia), ενώ με συλλαμβάνει η τοπική φρουρά. Να 'ναι καλά οι ομοϊδεάτες απ' τη χρεοδουλοπαροικία εδωπέρα που διαβίβασαν αμέσως αποδείξεις της δράσης μου (αρθρογραφία κ.λπ.) υπέρ των δανειστών, λίγες ώρες αργότερα, ελεύθερος και πάλι, επέστρεφα στις τρατορίες, στις παστιτσερίες, στις τζελατερίες, στο «Intra Moenia» της πιάτσας Bellini.

Υπέροχη Νάπολη.

Τα επιτόκια των τραπεζών.

Απόσπασμα από τη Δημιουργία του Γκορ Βιντάλ, σελ. 344:

«Όταν η αυλή βρίσκεται στη Βαβυλώνα, η πολυκοσμία γίνεται αφόρητη. Οι ναοί πνίγονται στη δουλειά όχι μόνο με τις θρησκευτικές τελετές και με την τελετουργική πορνεία, αλλά κυρίως με τις ανταλλαγές νομισμάτων και το δανεισμό χρημάτων. Λένε ότι τις τραπεζικές εργασίες τις επινόησαν οι Βαβυλώνιοι. Ίσως να είναι αλήθεια. Αλλά είναι εξίσου αλήθεια και ότι αλλού και εντελώς ανεξάρτητα, οι Ινδοί και οι Καθαίοι επεξεργάστηκαν δικά τους τραπεζικά συστήματα. Πάντα με εντυπωσίαζε το γεγονός ότι τα επιτόκια είναι συνήθως τα ίδια σε όλα τα μέρη του κόσμου. Κι όμως, η τακτική επαφή ανάμεσα στις τρεις χώρες είναι πολύ μικρή μέχρι και ανύπαρκτη. Αυτό μού φαίνεται αληθινά μυστηριώδες.»

"Με περιτριγυρίζουν Έλληνες, λιμασμένοι για τοξότες."

Το απόσπασμα από τη Δημιουργία του Γκορ Βιντάλ, σελ. 339:

«Έμεινα έξω από τους Ελληνικούς πολέμους επειδή δεν άξιζε να τους αφιερώσω χρόνο και κόπο. Επιπλέον, δεν τους αντέχω τους Έλληνες. Στην τελευταία δεξίωση στα Σούσα, μέτρησα στην αίθουσα των κιόνων περισσότερους Έλληνες παρά Πέρσες». Ο Δαρείος μπορεί να δυσκολευόταν να διαβάσει, αλλά μετρούσε με μεγάλη ευχέρεια. «Με περιτριγυρίζουν Έλληνες, λιμασμένοι για τοξότες». Πάντα με σκανδάλιζε λιγάκι όποτε ο Δαρείος χρησιμοποιούσε αυτή τη λαϊκή έκφραση. «Και των δύο ειδών τοξότες», πρόσθεσε. «Τώρα όμως τους έχω βαρεθεί όλους τους.»

Grazie amici miei.

Το πρωί της περασμένης Δευτέρας με ξύπνησε το sms του αδελφού μου Λάμπρου "Όπως προχωράς στο δρόμο πες μερικά grazie amici miei στους περαστικούς κι ας μην καταλαβαίνουν το γιατί". Ήμουν στη Νάπολη. Με τάμπλετ, -δυσκολεύομαι στις αναρτήσεις. Κωνσταντίνος Καραμανλής πρεσβύτερος. Επίμονο μνημόσυνο, ξανά και ξανά στη σκέψη.

Ψηφίζω ΝΑΙ, για να μην κουβαλάω ισόβια ντροπή και ενοχή.

Είμαι 55 χρονών.
Δυο μυθιστορήματα και δυο νουβέλες είναι αρκετά, λέω για να παρηγοριέμαι, αν χρειαστεί να λογοδοτήσω για το ταλέντο που μου δόθηκε.

Το υπερήφανο ΝΑΙ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΗΣ

Athens Voice, 4-7-2015.
Αυτή την Κυριακή υπερασπιζόμαστε τον ορθολογισμό, το φιλελεύθερο κοινοβουλευτικό πολίτευμα, τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της χώρας.
Η ηγεσία των κυβερνώντων παγιδευμένη σε στρεβλές, μη ορθολογικές εκτιμήσεις της πραγματικότητας (αν δεν επιχειρεί σκόπιμα καθεστωτική εκτροπή), αργά ή γρήγορα, τυφλωμένη από το δογματισμό της δε θα έχει άλλη δυνατότητα από τον περιορισμό των συνταγματικών ελευθεριών. Ήδη όσους αρνούμαστε τις λογικές της μας κατατάσσει στους εθνικούς μειοδότες. Εθνικισμός, λαϊκισμός, λόγος και συμπεριφορές ολοένα και πιο λούμπεν.