Σάββατο 26 Νοεμβρίου 2022

Στο Παλαιοβιβλιοπωλείο των αστέγων.


Με την ψυχή του Παλαιοβιβλιοπωλείου των αστέγων, τον Λεωνίδα Κουρσούμη, είχαμε γνωριστεί στον Φωταγωγό πριν από επτά χρόνια. Έκτοτε τον παρακολουθώ, και ιδιαίτερα αφότου οργάνωσε το Παλαιοβιβλιοπωλείο μαζί με πολλούς πολλούς άλλους εκτιμώ και σέβομαι τον ωραίο αγώνα στον οποίο έχει επιδοθεί. Του υποσχέθηκα, όποτε με το καλό εκδοθεί το επόμενο βιβλίο μου, να το παρουσιάσω στο δικό του βιβλιοπωλείο, ετούτο το όμορφο αλωνάκι της αξιοπρέπειας.


Γέμισα τον σάκο μου βιβλία, πραγματικός θησαυρός τα βιβλία στην Πειραιώς 132, εντόπισα ως και το Ετυμολογικό του Ανδριώτη, (και προσοχή, σαν θα βρεθείτε εκεί, την κάθε ντάνα δεν την αποτελούν όμοιοι τόμοι, ο από κάτω ή ο αμέσως παρακάτω μπορεί να είναι η έκδοση που ψάχνατε χρόνια), αν είχα το αυτοκίνητο στην Αθήνα, θα γέμιζα το πορτμπαγκάζ, μόνο είκοσι (αριθμ. 20) ευρώ τα είκοσι βιβλία!  


Ας φιλοτιμηθεί, ωστόσο, κι ο Δήμος των Αθηναίων: είναι ντροπή μια τέτοια πρωτοβουλία να μη διαθέτει σταθερό και καλύτερο χώρο έκθεσης, αίθουσα με παροχή ηλεκτρικού ρεύματος φέρ' ειπείν...

Πέμπτη 24 Νοεμβρίου 2022

Στον Πολύχρωμο Πλανήτη χτες το βράδυ.


Σε ατμόσφαιρα φιλόξενη και ζεστή, και με το ήθος του οικοδεσπότη Θάνου Βέσση, του συνιδρυτή μαζί με την αείμνηστη σύντροφό του, Μαρίνα Γαλανού, των εκδόσεων και του βιβλιοπωλείου Πολύχρωμος Πλανήτης. Ευγνώμων επίσης προς την καλή φίλη Βασιλική Ζάππη. Διατρέξαμε στα πέντε βιβλία (Το Σκοτεινό Νησί, Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα, Το γυμναστήριο, Διονυσία, Ο θάνατος του μισθοφόρου), σε αδρές γραμμές, αλλά κι όσο γινόταν με πιο καταληπτό τρόπο, τη σχέση βιώματος και λογοτεχνικής απόδοσης, και ίσως λίγο πληρέστερα την παρουσία της (λογοτεχνικής) ειρωνείας. Η σύγχρονη λογοτεχνία, είτε γράφεται είτε διαβάζεται, συντελείται κατά μόνας μάλλον, όμως κι όποτε μοιράζεται, η συγκίνηση δεν είναι λίγη.


Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2022

Μια ευφρόσυνη συνάντηση.


Με την καλή συνάδελφο Εύα Στάμου σήμερα το απόγευμα στο Φίλιον. Μου χάρισε το τελευταίο της βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων Η επίσκεψη (εκδ. Αρμός). 

Γραφή λιτή, καθαρή, δίχως ίχνος επιτήδευσης, που και γι' αυτό μόνο θα την έλεγα ξεχωριστή.


Πέμπτη 17 Νοεμβρίου 2022

Τετάρτη 23/11/2022, 20.00, στον Πολύχρωμο Πλανήτη.


Το Βιβλιοπωλείο Πολύχρωμος Πλανήτης σάς προσκαλεί την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022 και ώρα 20.00 στο πλαίσιο των λογοτεχνικών βραδιών μας σε μία παρουσίαση – συζήτηση για το έργο του συγγραφέα:
ΑΝΤΩΝΗ ΝΙΚΟΛΗ
-----
ΤΕΤΑΡΤΗ 23 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2022
ΩΡΑ 20:00
ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗ ΒΡΑΔΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΥΧΡΩΜΟ ΠΛΑΝΗΤΗ
Ο συγγραφέας Αντώνης Νικολής
και η φιλόλογος-γλωσσολόγος
Βασιλική Ζάππη ανατρέχουν, συζητούν, διερευνούν στοιχεία της μορφής και του περιεχομένου στο έργο του πρώτου:
- Το Σκοτεινό Νησί (2008, 2019),
- Διονυσία (2012),
- Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα (2014),
- Ο θάνατος του μισθοφόρου (2016),
- Το γυμναστήριο (2018).
Θα ακολουθήσει συζήτηση με το κοινό.
• Η παρουσίαση θα γίνει στο Βιβλιοπωλείο Πολύχρωμος Πλανήτης Αντωνιάδου 6, Αθήνα, έναντι πλαϊνής εισόδου ΑΣΟΕΕ, τηλ. 210.8826600
-----
Λίγα λόγια για τον Αντώνη Νικολή:
Ο Αντώνης Νικολής γεννήθηκε το 1960 στην Αθήνα, την περίοδο που ο πατέρας του ειδικευόταν στην ακτινολογία. Μετά το 1963 η πατρική οικογένεια εγκαθίσταται στον τόπο καταγωγής της, την Κω. Το 1979 αρχίζει τις σπουδές του στην ιατρική σχολή του πανεπιστημίου Ιωαννίνων, την οποία εγκαταλείπει τρία χρόνια αργότερα για την κλασική φιλολογία στην ίδια πόλη, που όμως θα ολοκληρώσει στη φιλοσοφική Αθηνών. Υπηρετεί τη στρατιωτική θητεία του, και τα αμέσως επόμενα κοντά δεκαπέντε χρόνια εργάζεται στο νησί της Κω ως φροντιστής φιλόλογος. Το συγγραφικό του έργο, ύστερα από ένα μικρό και μάλλον αδόκιμο πέρασμα απ’ το θέατρο, αναπτύσσεται και ανελίσσεται αποκλειστικά στον χώρο της πεζογραφίας. Εκδοτικά πρωτοεμφανίζεται με «Το Σκοτεινό Νησί» (2008), μεταγραφή σε νουβέλα του ομώνυμου θεατρικού του του 2001, (νουβέλα που επανεκδόθηκε αναθεωρημένη το 2019), ακολουθεί το πρώτο γνήσιο και εξ υπαρχής πεζό του, κι αυτό νουβέλα, «Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα», γραμμένο το 2009 αλλά εκδομένο το 2014, προηγήθηκε εκδοτικά το 2012 η μεταγενέστερη «Διονυσία», το πρώτο του μυθιστόρημα, στη συνέχεια, και πάλι μυθιστόρημα, «Ο θάνατος του μισθοφόρου» (2016), και δύο χρόνια αργότερα, η τρίτη νουβέλα, «Το γυμναστήριο». Στο διάστημα 2012 - 2016, εποχή μετά τη χρεωκοπία, παρακινούμενος, αρθρογραφεί, κυρίως σε ηλεκτρονικές εφημερίδες, με ιδιοσυγκρασιακό βέβαια τρόπο και στα όρια της επιφυλλίδας, σχετικά με τα διαδραματιζόμενα τότε στον πολιτικό ή κοινωνικό χώρο, ενασχόληση για την οποία εν πολλοίς μετάνιωσε. Από το 2015 έως το 2022, με ένα μικρό διάλειμμα,αφιερώθηκε στο τελευταίο του πόνημα, το ιστορικό μυθιστόρημα «Περεγρίνος», μια μεγάλων διαστάσεων τοιχογραφία του 2ου αιώνα μ.Χ., της εποχής της Β’ Σοφιστικής και του Αρχαίου Μυθιστορήματος, κείμενο που τελεί υπό έκδοση.
Το έργο του Αντώνη Νικολή κυκλοφορεί από μικρούς εκδοτικούς οίκους, κινείται και συζητιέται, κάποτε και με ένταση, ωστόσο στο περιθώριο του δημόσιου λόγου. Όσοι εκτιμούν την αξία των κειμένων του θεωρούν πως αυτό συμβαίνει, γιατί πέρα από τη δύναμη καθαυτή του έργου που δείχνει να αγνοεί τους οικείους νεοελληνικούς κοινούς τόπους, επιπλέον ξενίζει με την πιο δύσκολη ελευθερία που περιέχει, αυτήν που συνεπάγεται στον πυρήνα της η ειρωνεία, να γυμνωθεί ο λόγος από κάθε σύμβαση, ακόμη και αναγκαία σύμβαση, συνθήκη η οποία στα εγχώρια πράγματα επιτρέπεται να υφίσταται μόνο μεταφρασμένη, εισαγόμενη.
Ο Αντώνης Νικολής διατηρεί το ηλεκτρονικό ιστολόγιο: http://antnikolis.blogspot.com/

Σας περιμένουμε!!!

Τετάρτη 9 Νοεμβρίου 2022

Χέρμαν Μέλβιλ: Ο μεγάλος απατεώνας.


Αφότου διάβασα τον Μόμπι Ντικ, νομίζω αυθόρμητα, δίχως να το πολυσκεφτώ, λογαριάζω τον Μέλβιλ -μολονότι εντελώς άλλης ιδιοσυγκρασίας- ισοϋψή του Φλομπέρ, οι οποίοι μάλιστα σχεδόν συνυπήρξαν χρονικά, ο Μέλβιλ (Herman Melville, 1 Αυγούστου 1819 – 28 Σεπτεμβρίου 1891), ο Φλομπέρ (Gustave Flaubert, 12 Δεκεμβρίου 1821 – 8 Μαΐου 1880), και τους δυο αυτούς σαν τους σημαντικότερους πεζογράφους λογοτέχνες των νεότερων χρόνων.

Ο μεγάλος απατεώνας είναι για αρκετούς λόγους ένα τολμηρό στη σύνθεση, ιδιαίτερα απατηλό –για να ταιριάζει και στον τίτλο- ως προς την ειρωνεία του μυθιστόρημα, -να πω σωστότερα- εκτενές αφήγημα. Σύντομες περιγραφές και αφηγήσεις, μακροσκελείς διάλογοι ανάμεσα σε επιβάτες του ατμόπλοιου «Φιντέλ» («Πιστός») στον Μισισιπή, με επαναλαμβανόμενο μοτίβο τη σημασία του να εμπιστεύεσαι τον συνάνθρωπο, να μην είσαι καχύποπτος, και εφόσον όντως αποδεικνύεσαι ανοικτός και θερμός στον διπλανό σου, τότε να προβαίνεις σ’ αυτήν ή την άλλη χειρονομία πίστης, συνήθως να εμπιστεύεσαι ένα μικρό ή μεγαλύτερο χρηματικό ποσό στον συζητητή σου, αυτόν που τώρα δα σε πείθει να το κάνεις, και που δεν είναι παρά μια μακρά σειρά απατεώνες εν δράσει, που μάλλον κιόλας πρόκειται για έναν, τον ίδιο, που μετέρχεται πολλά προσωπεία, κοστούμια και μάσκες, σ’ αυτό το πάρτι των μεταμφιεσμένων που συνιστά τη ζωή, όπως ακριβώς το διατυπώνει σε μία από τις μεταμφιέσεις του ο εν λόγω μεγάλος απατεώνας.

Με κάποιο τρόπο ο Μέλβιλ καταπιάνεται ή εστιάζει στην εγκυρότητα της ηθικής συνείδησης σε σχέση με τη δικαιοσύνη. Και γιατί είναι μεγάλος λογοτέχνης δεν θα μας πει τίποτε, δεν θα μας διδάξει τίποτε. Στο τέλος η αφήγηση θα γίνει ένα παιγνιώδες όσο και σκοτεινό γαϊτανάκι ειρωνείας. Η εμπιστοσύνη ή η εξαπάτηση, η αλήθεια ή το ψέμα μοιάζουν προσχήματα και πόζες. Ή πάλι μήπως όχι; Τίποτε οριστικό ή και βέβαιο, η ζωή μας δηλαδή.

Ακόμη μια φορά, η ειρωνεία γίνεται το σκαρί αλλά και η πυξίδα του λογοτεχνικού έργου.

Υ.Γ. Ο μεγάλος απατεώνας είναι κείμενο δύσκολο και για τον σημερινό αναγνώστη, παρ’ όλους τους ύμνους που πια τον συνοδεύουν και που επιπλέον ως ένα βαθμό τουλάχιστον τον καθιστούν κατανοητό, περισσότερο εύληπτο. Τι έκανε άραγε το μακρινό 1857, όταν πρωτοεκδόθηκε, τον τριανταοχτάχρονο τότε συγγραφέα του να πιστεύει ότι μπορούσε να του εξασφαλίσει μια επαγγελματική σχέση με το γράψιμο; Ήταν ήδη πατέρας τεσσάρων παιδιών, οι μέριμνες του βίου αναγκαστικά τον απομάκρυναν από την πυρετική πλήρη ενασχόληση με τη λογοτεχνία, απαραίτητη συνθήκη για την πεζογραφία, ο Μεγάλος απατεώνας υπήρξε το τελευταίο του μυθιστόρημα, πέθανε ύστερα από τριαντατέσσερα χρόνια, στα 72 του, σχεδόν ξεχασμένος. Από την άλλη, γιατί αναμφίβολα η ιδιοφυΐα του δεν αποτελούσε καπρίτσιο ή επίπλαστη επιτήδευση, η ευθύνη για την περιθωριοποίησή του δεν μπορεί να βαραίνει μόνο τον ίδιο. Η τύχη ενός δημόσιου αγαθού –και δεν υπάρχει αγαθό περισσότερο δημόσιο ή επωφελές από τη λογοτεχνία- προσδιορίζει τις αξίες ή τους θεσμούς που το πλαισιώνουν. Και ορισμένη μόνο επίγνωση του λογοτεχνικού φαινομένου να έχουμε, ξέρουμε πως ο λογοτέχνης, και μάλιστα ο τέτοιας ολκής, είναι σπανιότατο ον (εγκέφαλος και νευρικό σύστημα μαζί;). Το έργο εκατοντάδων χιλιάδων συγγραφέων δεν είναι δέκα σελίδες από τον Μόμπι Ντικ. Τι σπατάλη, τι απώλεια, για την Αμερική, για την αγγλική γλώσσα, τι πένθος για το γένος των ανθρώπων ένας… αχρηστεμένος Χέρμαν Μέλβιλ…     

Ορισμένα αποσπάσματα, ενδεικτικά όχι της σύνθεσης ασφαλώς, όσο της ιδιοφυούς λογοτεχνικής ιδιοσυγκρασίας του Μέλβιλ: