Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, Τετάρτη 12 Ιουνίου 2019,
ΜΑΤΙΑ ΕΡΜΗΤΙΚΑ ΚΛΕΙΣΤΑ
(Γνωστά πρόσωπα του πολιτισμού ερμηνεύουν τα άγνωστα όνειρά τους / Επιμέλεια Μαίρη Αδαμοπούλου / φωτογραφία Μαρία Μπανούτα)
Αντώνης Νικολής
Τα όνειρα λέει η Πηνελόπη στην Οδύσσεια έρχονται είτε απ’
την πύλη την κεράτινη, από σκαλιστό κέρατο, τα αληθινά, είτε απ’ τη φιλντισένια
πύλη, τα απατηλά. Τα δικά μου πάλι, παρόλο που επίσης δύο κυρίως ειδών, είναι
άλλης υφής, το ένα είδος, σαν ξέφτια σκέψεων ή συνειρμών με αφορμές απ’ τη συμβατική
καθημερινότητα, τα πραγματικά να τα
ονομάσω, το άλλο είδος, τα όνειρα τα συνθεμένα από εικόνες, σκηνές, ρυθμούς που
δεν σχετίζονται άμεσα με εμπειρίες μου και που με παρασέρνουν σε μια κατάσταση περίπου…
ενύπνιας έξαρσης, τα δημιουργικά κατά
κάποιο τρόπο. Αλλά και, ασχέτως προέλευσης, πραγματικά και δημιουργικά,
υποδιαιρούνται ως προς τη διάθεσή τους –να δώσω σχηματικά τρεις διαβαθμίσεις-
σε χαρούμενα, σε νηφάλια, σε εφιάλτες.
Τα δημιουργικά πληθαίνουν σε περιόδους που γράφω, κι όταν
εμφανίζονται ξέρω ότι η… καταπακτή γέμισε υλικό που πρέπει να εκτονωθεί. Οι
λογοτέχνες, οι καλλιτέχνες ίσως γενικότερα, είμαστε το οξύμωρο: οι λειτουργικοί…
τρελοί. Έχουμε τη δυνατότητα -και τότε δημιουργούμε- να κατεβαίνουμε ξύπνιοι στις…
γαλαρίες του ασυνειδήτου. Ένα είδος έμφρονος διαταραχής ή εν εγρηγόρσει
ύπνωσης. Κατεβαίνουμε εκεί απ’ όπου ορμώνται και τα όνειρα, όσα αποδεικνύονται
αληθινά ή, και που μάλλον είναι το ίδιο, όσα κουβαλούνε μέρος από την πρώτη ύλη
των μύθων. Είναι και ο λόγος που, όταν για τη μια ή την άλλη ανάγκη χρειαστεί
να πεταχτούμε εν ώρα γραψίματος πάνω στον κόσμο τον πραγματικό, πρέπει να κλείσουμε
καλά πίσω μας την… καταπακτή, να νιφτούμε με κρύο νερό, σαν όταν σηκωνόμαστε απότομα
από τον ύπνο…