Γνώρισα τη Μυρσίνη Ζορμπά όταν ήδη ο χρόνος της ζωής της ήτανε περιορισμένος, θέλω να πω, στην επικοινωνία μας επικρεμόταν πάντα η αγωνία μιας διορίας. Τον θάνατο δύσκολα τον χωράνε οι σκέψεις ή τα λόγια μας ακόμη κι όταν τον συζητάμε. Συνέβη και αυτός: ο αμετάκλητος, ο οριστικός χωρισμός. Η Μυρσίνη κίνησε για την ανυπαρξία, όπως το έλεγε η ίδια, και κάπως προσαρμόζοντας το ομηρικό δίστιχο –η παραμυθία για μας, τους ζωντανούς, καθώς δεν αντέχεται η απόλυτη εκδημία– η Μυρσίνη κίνησε αἶψα δ᾿ ἵκετο κατ᾿ ἀσφοδελὸν λειμῶνα, ἔνθα τε ναίουσι ψυχαί, εἴδωλα καμόντων (και γρήγορα έφτασε στο λιβάδι με τους ασφόδελους, εκεί όπου κατοικούν οι ψυχές, οι ίσκιοι των πεθαμένων [(Ὀδ. ω. 13–14)]).
Για τη γνωριμία έχω κάνει ήδη τρεις αναρτήσεις στο παρόν ιστολόγιο (1, 2, 3).
Μία οραματική διανοουμένη, λεπτολόγος, με ακρίβεια και θαυμαστή οικονομία στην έκφραση, αυστηρή αλλά και ευγενής, επιπλέον μία όμορφη γυναίκα: το κυρίαρχο πορτρέτο στη μνήμη, η οποία μνήμη από δω και πέρα έχει πολλή δουλειά, να αφομοιώσει μηνύματα, στιχομυθίες, τη χροιά της φωνής, τη μιμόγλωσσα κατά την ομιλία, την κίνηση των καρπών, του υπόλοιπου σώματος.
Θα ερχόντουσαν με τον Αντώνη στην Κω, θα τους το ανταποδίδαμε στην Άνδρο. Θα συναντιόμαστε σε κάθε ευκαιρία, θα συζητούσαμε.
Παρασκευή, 11 Νοεμβρίου 2022, 11:10-14:20. Στο καθιστικό του σπιτιού της –σε αρμονία οικοδέσποινα και χώρος–, δεν φιληθήκαμε («Τα λευκά είναι στα όρια, οποιαδήποτε λοίμωξη μπορεί να αποβεί μοιραία»), μιλάμε και πόση έξαρση, πόση ανάταση, σαν δυο φοιτητούδια, από τη λογοτεχνία και την τέχνη ως την κοινωνία και την πολιτική. Αφήνοντας πίσω το όμορφο αυλίδι, και στρίβοντας στην Καλλιδρομίου, κοίταξα το ρολόι, πότε κύλησαν τρεις ώρες, αλλά κι αμέσως δεύτερη σκέψη: ούτε για μια στιγμή δεν βυθίστηκε, δεν αποσπάστηκε από κάποιο εσωτερικό περισπασμό, φυσικό για οποιονδήποτε συζητητή, πόσο μάλλον για κάποιον που η διορία της ζωής του έχει ήδη εκπνεύσει.
Δώδεκα μέρες αργότερα, Τετάρτη 23 Νοεμβρίου 2022, στον Πολύχρωμο Πλανήτη, στην εκδήλωση για το έργο μου, με τις φήμες για αναζωπύρωση της πανδημίας, ο χώρος άλλωστε του βιβλιοπωλείου σχετικά περιορισμένος, κι ενώ βρισκόμαστε στην είσοδο της πολυκατοικίας, βλέπουμε το ζευγάρι Μυρσίνη Ζορμπά-Αντώνη Λιάκο ν’ ανηφορίζουν από Πατησίων –πόση συγκίνηση, θε μου, και πόση τιμή η παρουσία αυτή…
Υστερόγραφο σε προηγούμενη ανάρτηση –η κριτική από τη Μυρσίνη Ζορμπά, ειπωμένη στον Δημήτρη Μποσνάκη: «Όταν τελειώνω ένα έργο του Νικολή, νιώθω σαν μετά το τέλος μιας χημειοθεραπείας»– η μύχια κουβέντα, η δυνατή ώθηση κατά την κρίσιμη καμπή στο γράψιμο του Περεγρίνου.
Η Μυρσίνη κίνησε για το ασυνείδητο∙ ολοζώντανη στο εν εγρηγόρσει του λογοτέχνη, ολοζώντανη και στα όνειρα του καλού φίλου.
Μυρσίνη χρηστή, χαῖρε.
