Η αριστερά είναι καθαρεύουσα
Athens Voice, 20-12-2012.
Μωραίνει Κύριος ον βούλεται απολέσαι. Μακάρι η ρήση να μην ισχύει και για κοινωνίες. Τώρα στο χείλος του χαίνοντος βαράθρου, δε μας έφταναν όλα τ’ άλλα, πιάσαμε και τις λεβεντιές, τα όργανα και τους χορούς.
Τίναζε τους ώμους γνωστός μου μεγαλοϊδιοκτήτης, «Τι χειρότερο να πάθω;», χειρότερο από τον ΕΝΦΙΑ εννοούσε, αν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ, τα ίδια και φίλη, αυτή μάλιστα με τον κανακάρη της σε ιδιωτική αγγλόφωνη ιατρική κάπου στις παραδουνάβιες, κοντά στα δέκα χιλιάρικα μόνο τα ετήσια δίδακτρα, η οποία από τη μια ξεμπροστιάζει τη σχολή του γιου της, «Μα να κάνουνε ανατομία στον πίνακα;! Με την κιμωλία;!», από την άλλη έχει, βέβαια, έτοιμη και τη λύση, «θα τον στείλω μετά για ειδικότητα στην Αγγλία, θα καλύψει το κενό». «Καλά, με τόσες ανάγκες σε σκληρό νόμισμα, και δεν ανησυχείς με τις εξελίξεις;», απόρησα. Μιλάγαμε όρθιοι σε δημόσιο χώρο, κατέβασε τον τόνο, «Μπα, γνωστός μου από τον κύκλο του Λαφαζάνη μού απέκλεισε το να βγούμε από το ευρώ».
Αλήθεια, πόση ακόμα μωρία, πόση λούμπεν αισθητική, πόση μικρομέγαλη ξιπασιά θα χωρέσει στη ζωή μας; Ειλικρινά δεν έχω απάντηση.
Τα πρόσωπα στην αφήγηση, τα άτομα και οι κοινωνίες στην πραγματική ζωή, μέσα στα όποια όρια του ζωτικού τους χώρου μοιάζουν «προγραμματισμένα» να επιλέγουν με το δικό τους τρόπο ανάμεσα σε όσα τους προσφέρονται, με άλλα λόγια να δημιουργούν τα ίδια το μέλλον τους. Ούτε ο αφηγητής στην αφήγηση, ούτε άνθρωπος στη ζωή μπορεί να αλλάξει πραγματικά το μέλλον ενός άλλου, ατόμου ή συνόλου. Δεν μπόρεσε να αλλάξει το μέλλον των Τρώων η Κασσάνδρα ούτε κοτζάμ Ελευθέριος Βενιζέλος, οξυδερκής όσο λίγοι και πραγματιστής, να μην παρασυρθεί από τη Μεγάλη Ιδέα.
Η εκτίμηση, που μοιάζει και πιθανότερη, για όσα μας συμβαίνουν αυτά τα χρόνια είναι πως οδεύουμε προς νέα μεγάλη καταστροφή. Αν η κοινωνία μας είναι «προγραμματισμένη» να καταστραφεί, ό,τι και όπως κι αν το πούμε, η καταστροφή δε θα αποφευχθεί. Αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να μιλάμε. Πέρα από τα αισθήματα και τις δράσεις αλληλεγγύης, την παραμυθία που συνεπάγεται η επικοινωνία και το μοίρασμα της αγωνίας , το σημαντικότερο, ετοιμάζουμε τη συνείδηση και το λόγο όσων θα ζήσουν στα χρόνια μετά την καταστροφή.
Υπάρχει, ωστόσο, και αντίλογος σχετικά με το πού ακριβώς βρισκόμαστε σήμερα. Αντίλογος που λέει ότι το πράγμα στο κράτος τούτο ’δώ είναι πλέον μόνο παρωδία και καρικατούρα. Ότι έστω και κακήν κακώς κι ασθμαίνοντες θα σερνόμαστε πάντοτε πίσω από την καρότσα της Ευρώπης, και ότι, δε βαριέσαι, τη μια στριμωγμένοι πίσω –πίσω μαζί με τα συμπράγκαλα, την άλλη κρεμασμένοι από κανένα πλαϊνό ιμάντα, σε απόσταση μα κι από κοντά θα συμπορευόμαστε με τις υπόλοιπες κοινωνίες της ηπείρου. Κλίνω, φοβούμαι, στην πρώτη εκδοχή, όμως, θαρρώ, και τα ευτράπελα από την παρωδία δημόσιου βίου που μας κατατρύχει ποτέ δε θα μας λείψουνε.
Διαβάζω, φέρ’ ειπείν, σε κοινοποιήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ότι οι βουλευτίνες του ΣΥΡΙΖΑ, αρνούμενες, -με το δίκιο τους κι αυτές-, τον έμφυλο / σεξιστικό τύπο: η βουλευτής, ζητούν να προσαγορεύονται με το σωστότερο: η βουλεύτρια (κατά το ο χορευτής, η χορεύτρια). Η αφεντιά μου, πάλι, απόφοιτος μεν του φιλολογικού της φιλοσοφικής, (αλλά όχι και κανένας ερευνητής γλωσσολόγος), εντούτοις δε γινότανε να μη βάλω υποψία. Πρώτον, αναρωτήθηκα, γιατί δεν προτιμήσανε το κατά τι πιο δημώδες βουλεύτρα (κατά το ο δουλευτής, η δουλεύτρα), ως αριστερές το να μην το καταδέχτηκαν λόγω του παρα-δουλεύτρα το απέκλεια. Ίσως λόγω του ψεύτρα ή του κλέφτρα. Υπέθεσα, το βουλεύτρια θα τους το σφύριξε κανένας φιλόλογος, όπως και το πιθανότερο, γιατί είχε προηγηθεί σχετική συζήτηση μεταξύ ειδημόνων.
Αλλά, πάλι, προς τι ο νεολογισμός, γιατί όχι το βουλευτίνα. Κατά το γιατρίνα, δικηγορίνα, κ.τ.ό. που είναι και το δόκιμο σε όλα τα λεξικά, μα και πιο οικείο στο νεοελληνικό γλωσσικό αίσθημα. Αλλά κάπου εκεί υπέπεσε στην αντίληψή μου σχόλιο, ότι ευλόγως η παραγωγική κατάληξη –ίνα ενοχλεί, διότι είναι, λέει, δάνειο από τη γερμανική γλώσσα. Αν πάντως είναι αυτός ο λόγος που τους βρομάει το βουλευτίνα, τις διαβεβαιώ ότι κατά τον Ν. Π. Ανδριώτη (Ετυμολογικό Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής) είναι λατινικής προέλευσης (όπως Αγριππίνα, Μαρίνα κ.τ.ό.) και απαντάται στην ελληνική ήδη από τα μεσαιωνικά χρόνια. Να τις ενοχλούν και τα λατινικά δάνεια, δε θέλω να το πιστεύω.
Και είναι να μην ξυπνήσει το δαιμόνιο. Πώς και δεν το ’χα ξανασκεφτεί! Μήπως δεν είναι ο τύπος αριστερά κατάλοιπο της καθαρεύουσας; Ο αριστερός, η αριστερά, το αριστερόν, η αριστερά πτέρυξ της βουλής, εξ ου και το ουσιαστικό η αριστερά. Ανάλογα κατάλοιπα: η Καθαρά Δευτέρα, η φαιδρά (πορτοκαλέα), η πρεσβυτέρα κ.ά. Μήπως, λοιπόν, οι βουλευτίνες της ριζοσπαστικής αριστεράς να μεριμνούσαν και για την παράταξη στο σύνολό της; Όχι, οι βουλευτίνες της αριστεράς∙ οι βουλεύτριες της αριστερής.
Μετά ήρθαν και τα πρώτα αποτελέσματα στην ψηφοφορία για την εκλογή προέδρου, η πρώτη δόση του ζόφου, ας πούμε, ο συνειρμός με πήγε στον Ηλιού, στον Κύρκο, στον Παπαγιαννάκη, κι ύστερα σαν έκλαμψη: γιατί όταν ένας Έλληνας αριστερός είναι σοβαρός άνθρωπος, οι υπόλοιποι (Έλληνες) αριστεροί τον θεωρούν δεξιό;
Και γιατί, πάλι, είμαι σίγουρος ότι δε θα ’ταν λίγοι οι (Έλληνες) αριστεροί που θα επιχειρηματολογούσαν πως και η σοβαρότητα και η λογική συγκαταλέγονται στις δεξιές, συντηρητικές οπωσδήποτε, και πάντως όχι στις αριστερές ριζοσπαστικές αξίες; Ή μήπως και η λέξη αξία κάπως βαραίνει και αυτή;
Το τελευταίο βιβλίο του Αντώνη Νικολή «Ο Δανιήλ πάει στη θάλασσα» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Το Ροδακιό».