(Ο Νίκος Βατόπουλος με τον ευαίσθητο και εμβριθή λόγο του.)
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΒΙΒΛΙΟ
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΒΙΒΛΙΟ
Η απρόβλεπτη πινακοθήκη ελασσόνων χαρακτήρων
ΑΝΤΩΝΗΣ ΝΙΚΟΛΗΣ
Το γυμναστήριο
εκδ. Ποταμός, σελ. 102
Παρακολουθούμε τη Ράνια να «τσουλάει το αμαξίδιο ίσαμε την ανοικτή μπαλκονόπορτα. Ψάχνει πυρετικά απέναντι, στ’ αποδυτήρια του γυμναστηρίου, τον νεαρό άντρα που συνήθισε ν’ αποκαλεί Βασίλη». Η Ράνια ζει μαζί με τη Ρούλα, την ετεροθαλή αδελφή της σε ένα διαμέρισμα στην Αθήνα, απομονωμένες, δύο γυναίκες κάποιας ηλικίας. Ζουν πίσω από μία γάζα μνήμης ή έστω ανάμεσα σε παραμορφωτικά κάτοπτρα. Είναι μια νουβέλα που κατά μία έννοια διευρύνει την ευρεία πινακοθήκη χαρακτήρων που εξελικτικά και με διάθεση ψυχικού ανατόμου προχωρεί ο Αντώνης Νικολής.
Αυτό το τελευταίο του έργο, το «Γυμναστήριο» (προς το οποίο έχει θέα το διαμέρισμα των δύο αδελφών), είναι ένα απόσταγμα χρόνων σπουδής πάνω στην πολυπλοκότητα της ανθρώπινης φύσης, αλλά εν προκειμένω όλο το σκοτεινό υπόβαθρο ζει και αναπνέει κάτω από τη συχνά ευτράπελη και πεζή καθημερινότητα. Το «Γυμναστήριο» είναι ένα βιβλίο για τη σεξουαλικότητα, την απομόνωση, τα απωθημένα, την κλίμακα επιβολής και τις τερατογενέσεις που προκαλούν ο εγκλεισμός και η περιορισμένη επαφή με το γίγνεσθαι, αλλά πάνω από όλα είναι ένα αφήγημα με νυστέρι στους ιστούς της κοινωνίας. Η Ράνια και η Ρούλα διαφέρουν ως χαρακτήρες αλλά η συμβίωσή τους σε ένα διαμέρισμα με ελάχιστη επαφή με τον έξω κόσμο τις καταδικάζει σε μία αλληλεξάρτηση ευεργετική όσο και τερατώδη. Η σκιά της μάνας τους γίνεται συχνά ένας συγκάτοικος, και όσο απέλπιδες κι αν είναι ορισμένες φορές οι προσπάθειες σύνδεσης με την πραγματικότητα, η Ράνια και η Ρούλα μας υπενθυμίζουν διαρκώς ότι ο κόσμος αντιστοιχεί στην ιδέα που έχουμε γι’ αυτόν.
Ετσι, λοιπόν, στα όρια μιας νοσηρής και καλπάζουσας και παραμορφωτικής φαντασίας, το μικρό διαμέρισμα ξαναζεί λαθραίες ιστορίες από φευγαλέους επιβάτες του ηλεκτρικού, δαιμονοποιεί και μεγεθύνει παρωνυχίδες πραγματικότητας και εκβάλλει χειμάρρους σεξουαλικών απωθημένων σε μια στενή και σκοτεινή διαβίωση σε ένα μικρό διαμέρισμα που δεν έχει κανέναν να περιμένει. Ο Αντώνης Νικολής μιλάει όχι μόνο για τη σπαρακτική μοναξιά και την πορεία προς το τέλος, αλλά για την αρχέγονη δύναμη του απωθημένου και τη λυτρωτική ενίοτε συμβολή της αυθυποβολής.
