Κάτω στο λούμπεν μαχαλά
Athens Voice, 9/5/2015
Μέρα τη μέρα κάτι καλό σαν ν’ αχνοφαίνεται στην άκρη του ματιού μας. Θέλω να πω, όλο και περισσότεροι σαν να κοιτάζουμε γύρω μας με λίγο πιο ξύπνιο, με λίγο λιγότερο αφηρημένο βλέμμα, να συνειδητοποιούμε –σοφότεροι;- ότι μοίρα της ιστορίας μικρή, αλλά γενναιόδωρη, το πιθανότερο θα αποτρέψει την αυτοκαταστροφή μας.
Ίσως έπρεπε ήδη από το 2009 να έχουμε αναλογιστεί και συζητήσει δύο πράγματα περισσότερο: πρώτον, ότι οι ομάδες της ντόπιας πολιτικής τάξης στη λυσσαλέα κάθε φορά επιδίωξή τους για κατίσχυση, εδώ και δύο αιώνες, συμπαρασύρουν τη χώρα στην (ακραία) καταστροφή μόνον όταν το διεθνές περιβάλλον για τον άλφα ή βήτα λόγο συγκατατεθεί σ’ αυτό (δεκαετία του ’20 Μικρασιατική Καταστροφή, δεκαετία του ’40 Εμφύλιος), άρα, καθώς τώρα δα δύσκολα θα δινόταν μια τέτοια συγκατάθεση, μ’ ό,τι κι αν σκαρφίζονταν οι φιλότιμοι ετούτοι, σε μοιραίες καταστάσεις μάλλον δε θα μας οδηγούσαν, και δεύτερον, ότι αργά ή γρήγορα την αιτία της χρεωκοπίας, όσο κι αν εθελοτυφλούσαμε, θα τη βλέπαμε.
Οι ντόπιοι πολιτικοί δεν είναι λιγότερο έντιμοι ή αξιόλογοι από συναδέλφους τους αλλού, απλώς στο αδιέξοδο (και αναγκαστικά φαύλο γιατί καθυστερημένο) καθεστώς της πελατειοκρατίας, κοτζαμπάσηδες – πολιτικάντηδες με τα δίκτυά τους, εκόντες – άκοντες δρουν τυχοδιωκτικά, αδέσποτοι, ο καθείς και το ασκέρι του, το πλέγμα σχέσεων πατρονίας του, έξω από τις δομές της κοινωνίας, όχι εκπρόσωποι των πολιτών, μα ούτε ποτέ υπόλογοι ή έστω συνδιαλεγόμενοι μαζί τους. Με τη συμμετοχή, (τη συνέργεια, για την ακρίβεια), βέβαια, σεβαστού ποσοστού του πληθυσμού.
Όσο για τη χρεωκοπία, αυτή συνέβη καθώς σταδιακά, κυρίως μετά το 1981, στα δημόσια οικονομικά αρχικά, αργότερα και στα ιδιωτικά, ξεχάσαμε τις πολύ βασικές έννοιες: τον απολογισμό εσόδων – εξόδων, τη σχέση προσφοράς και ζήτησης. Πλήθαιναν οι παροχές, ταυτόχρονα μειώνονταν οι φόροι, κι αυτό κράτησε κοντά τριάντα χρόνια. Επίσης, τη διαφορά ανάμεσα στην προσφορά (ιδίως υπηρεσιών)και τη ζήτηση, την κάλυπταν κρατικές εύνοιες (τα ποικίλα συντεχνιακά προνόμια). Ύστερα ήρθε η χρεωκοπία, έπειτα τα μνημόνια, οι τροϊκανοί, οι φόροι, έπειτα φύγαν τα μνημόνια, φύγαν κι οι τροϊκανοί, και είτε με ευρώ είτε με δραχμή, σύντομα θα ’ρθουν κι άλλοι φόροι. Φόροι, φόροι, φόροι. Ασύλληπτοι φόροι. Να πληρώσουμε τα ισοδύναμα της «διαπραγμάτευσης», των «κόκκινων γραμμών» (πρόωρων συνταξιοδοτήσεων, υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων και λοιπών), να μη μείνει ικμάδα: μία κοινωνία – ξενιστής ημιθανής και με νύχια γαντζωμένο πάνω της το παράσιτο κράτος – τέρας.
Κάτι αλλάζει, εντούτοις, στο λούμπεν μαχαλά της Ευρώπης. Τα επιπόλαια πάθη και οι ανοησίες αναπόφευκτα θα δώσουν τη θέση τους στη λογική. Ωριμάζουμε. Μακάρι, κιόλας, από λούμπεν βαλκανικός μαχαλάς της Ευρώπης, να ξαναγίνουμε η φιλόξενη νησιωτική χώρα της Μεσογείου. Με τους μαλακούς κολπίσκους, τις μυρωδιές από τις λυγαριές και τα θυμάρια, τα ταβερνάκια με τα γκαρσόνια μας τα ομορφόπαιδα, έστω τα μεταναστόπουλα, μια που τα δικά μας σοσιαλιστόπαιδα δεν καταδέχονται πια γκαρσόνια, εδώ είτε παραδοσιακά ξενιτεμένα όπου γης, σπουδάζουν πλούσιοι (γιατροί, δικηγόροι, αρχιτέκτονες κ.τ.λ.).