Η λυδία λίθος
Athens Voice, 19/12/2015.
Η λυδία λίθος, ένα είδος βασάλτη από τη Λυδία της Μικράς Ασίας, χρησίμευε για να πιστοποιείται η καθαρότητα, η αξία του χρυσού. Ένα κομμάτι χρυσού για να εκτιμηθεί πόσων καρατίων ή ένα χρυσό νόμισμα προκειμένου να διαπιστωθεί η γνησιότητά του συρόταν πάνω σε επιφάνεια λυδίας λίθου και αναλόγως άφηνε διαφορετικής απόχρωσης ίχνη. Συνεκδοχικά λυδία λίθο ονομάζουμε ό,τι μπορεί να ελέγξει και να εξακριβώσει μια επιζητούμενη ποιότητα.
Πριν από ακριβώς τρία χρόνια, στα μέσα Δεκεμβρίου του 2012, σε συνέντευξή μου στον Δημήτρη Μαστρογιαννίτη εδώ στην Athens Voice (που έδωσε την ώθηση και για την αρθρογραφία μου έκτοτε), είχα διατυπώσει την άποψη ότι η «λυδία λίθος στις σημερινές δημοκρατίες είναι η στάση τους απέναντι στους ομοφυλόφιλους». Εστίαζα ίσως με υποκειμενική ματιά και με ορισμένη υπερβολή στη σκέψη αυτή, αλλά ήμουν σίγουρος για την ισχύ της, παρόλο που δε θα πρόβλεπα την πλήρη επαλήθευσή της νωρίτερα από περίπου μια δεκαετία.
Τα πράγματα έτρεξαν τόσο, που ήδη, αν στον παγκόσμιο χάρτη χρωματίσουμε τις χώρες με κριτήριο την ισότιμη ή όχι αποδοχή των ομοφυλοφίλων, ευρύτερα των λόατ ατόμων (ιεραρχικά και με πυκνότητα χρώματος μειούμενη κατά την κλίμακα: υποβοηθούμενη αναπαραγωγή / υιοθεσία, πολιτικός γάμος, ζητήματα ταυτότητας φύλου, ενισχυμένο, απλό σύμφωνο συμβίωσης, καμία θέσπιση, ποινική δίωξη της δημόσιας έκφρασης, ποινική δίωξη συνολικά της ομοφυλοφιλίας), νομίζω θα έχουμε τον ίδιο χάρτη που θα έδειχνε την ωρίμανση ή απουσία δημοκρατικών θεσμών, ή και την πιστότερη απεικόνιση αυτού που ονομάζουμε δυτικό πολιτισμό στον πλανήτη.
Ας το δούμε και στο εσωτερικό της χώρας. Για δεκαετίες γινόταν αποδεκτό εκείνο το απίστευτο οξύμωρο, στις λεγόμενες δημοκρατικές πολιτικές δυνάμεις να συγκαταλέγεται το πάντοτε φιλοσταλινικό ΚΚΕ. Να το, λοιπόν, το ασφαλές κριτήριο που επιτέλους ανάγκασε το ίδιο το ΚΚΕ να διαχωρίσει τη θέση του από το κέντρο και τη δημοκρατική αριστερά. Από την άλλη πλευρά, πάλι, ήτανε τόσο διασκεδαστική αυτές τις μέρες η μπαλάντζα των ψεκασμένων κυβερνητικών εταίρων, ότι επρόκειτο τάχα για σύμφωνο που αφορούσε όχι αναγκαστικά ομοφυλόφιλους αλλά και ηλικιωμένους τυχόν συγκατοίκους, ότι ίσως το ψήφιζαν, μπορεί όμως και όχι, ότι υπό όρους δεν αποκλείεται, μέχρι που δεν άντεξαν, ξέρασαν εντελώς αχώνευτη την ομοφοβία τους (αλλά και για να δούμε μέχρι τέλους, γιατί ξέρω πολλά παιδάκια που φάγανε έως και μπάμιες για να μη χάσουν ένα παιχνιδάκι), πάντως κι αυτοί τόσο δίπλα σε κάτι παρακοιμώμενους της τέως ηγεσίας στη ΝΔ, τόσο κοντά στη Χρυσή Αυγή, επίσης. Η λυδία λίθος που λέγαμε.
Από την πλήρη ανισότητα περνάμε, όντως με γενναίο βήμα (εφόσον ισχύσουν οι υπεσχημένες δεσμεύσεις, βέβαια), στη μερική ισότητα. Πολλοί από τους κοινωνικούς αποκλεισμούς σε βάρος των λόατ ατόμων εύλογα σταδιακά θα εκλείψουν και ειδικότερα για τα ζευγάρια που, μολονότι διατηρούν όλα τα χαρακτηριστικά και τις υποχρεώσεις της οικογενειακής ζωής, όμως υφίστανται λόγω της μη κρατικής αναγνώρισης άτυπες ποινές - διακρίσεις (το διπλό κόστος διαβίωσης, τις φορολογικές επιβαρύνσεις, την απουσία κάθε πρόνοιας), αυτές οι διακρίσεις ιδιαίτερα, αν δεν ορρωδήσουν την τελευταία ώρα οι κυβερνώντες, θα αρθούν, και μάλιστα άμεσα.
Από την αφάνεια και την παρέκκλιση, στην περιορισμένη νομιμότητα, από την εσωτερίκευση της βίας, την ενοχή και την ντροπή, στην ορατότητα και την αξιοπρέπεια. Ακόμα και η λειψή κανονικότητα δεν είναι βέβαια λίγη. Καθένας από τους βουλευτές συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης που θα υπερψηφίσει αυτό το μεγάλο και πρώτο βήμα, και οι πρωτεργάτες ασφαλώς πολύ περισσότερο, θα φέρουν αξία και τιμή σε όλη τους τη ζωή. Δεν είναι μόνο οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, είναι μαζί τους (τυχόν) παιδιά, είναι γονείς, αδέλφια, ανίψια, συγγενείς, φίλοι, άνθρωποι πολλοί.
Και εντούτοις θα είναι η δεύτερη φορά, μετά το αρχικό σύμφωνο του 2008, που το κοινοβούλιο θα θεσπίζει την ανισότητα. Οι λόατ –λιγότερο ηθικώς κατώτερα όντα τώρα καθώς δεν εξαιρούνται πλήρως, όμως και πάλι κατώτερα–, θα επιτρέπεται να συνάπτουν μόνο ημι-κανονικές οικογένειες, θα τους απαγορεύεται η οποιαδήποτε από κοινού μέριμνα παιδιών, όσο για τα ήδη όχι και τόσο ευάριθμα παιδιά λόατ οικογενειών (ναι, οι αχρείοι, μόλο που έκνομοι, συνήπταν οικογένειες και μεγάλωναν παιδιά), είναι καταδικασμένα να ζουν σε νομικό κενό και εν πολλοίς σε συνθήκες κοινωνικού αποκλεισμού. Ας είναι, αυτά μάς περισσεύανε και τα πετάξαμε θυσία στο αχόρταγο στόμα του Μολώχ – μήπως και εξιλεωθούμε απέναντι στο (ορθόδοξο) ιερατείο. Αλλά για το ιερατείο, ας σταματήσω εδώ. Ένα μικρό κύμα συγκίνησης προσπαθώ να κρατήσω μακριά από τις γραμμές αυτού του κειμένου, δεν υπάρχει λόγος και να το βρομίσω.
Δεν τρέφω αισθήματα συμπάθειας προς τους κυβερνώντες, τις πολιτικές ή την ιδεολογία τους. Επανειλημμένα έχω δηλώσει φιλελεύθερος. Όπως και το ότι ο πολιτικός φιλελευθερισμός δεν μπορεί παρά να αποτελεί την κοινή βάση όσων υπερασπίζονται το κοινοβουλευτικό πολίτευμα. Σε χώρες όπως η Ελλάδα, ωστόσο, πολιτικές έννοιες και συμπεριφορές είναι συνήθως σε σύγχυση ή βιώνονται στην εκδοχή της παρωδίας τους. Όμως και σ’ ένα κόμμα που φλερτάρει από το λούμπεν εθνολαϊκισμό έως τον παιδαριώδη αριστερισμό, είναι πάντοτε καλοδεχούμενο να ακούμε τις εισηγήσεις της εξαιρετικής Βασιλικής Κατριβάνου, το βουλευτή Καρδίτσας Σπύρο Λάππα να δηλώνει στην επιτροπή της Βουλής για το σύμφωνο «ισονομία και ισοπολιτεία σημαίνει να σέβεσαι τα δικαιώματα του ανθρώπου, έστω και αν είναι ένας», και μία μέρα αργότερα στην ίδια επιτροπή το βουλευτή Δράμας Χρήστο Καραγιαννίδη να κατακεραυνώνει με θαυμαστή παρρησία τη Συνομοσπονδία Πολυτέκνων για τη χυδαία ομοφοβική της επιστολή. Με τέτοιους αριστερούς χαίρομαι να διαφωνώ (σε άλλα ζητήματα), αλλά και να τους τιμώ και να με συγκινεί η παρουσία τους στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Γνωρίζω –κάποτε κουβεντιάζοντας ακόμα και με παθόντες– πόσο δύσκολα γίνεται αντιληπτή η κακοποίηση σε όλη της την έκταση: για το σεξουαλικό προσανατολισμό σου, για κάτι που είναι σύμφυτο στην ύπαρξη ή στη συνείδηση της ύπαρξής σου, να υφίστασαι από παιδί κάθε είδους προσβολές και ταπεινώσεις, να εσωτερικεύεις ενοχές και ντροπή, στο τέλος να συνηθίσεις το να ζεις κρυμμένος. Ό,τι συντελείται αυτές τις μέρες δεν είναι λίγο. Παρά τις πολλές, πάρα πολλές διαφωνίες μου με το κυβερνών κόμμα και την κυβέρνηση, θα έχανα τον αυτοσεβασμό μου, εάν δε δήλωνα δημόσια την ευγνωμοσύνη μου για την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και στα ομόφυλα ζευγάρια.
